Ocena ryzyka zawodowego w pracy psychologa
16.05.2025
Ocena ryzyka zawodowego w pracy psychologa
Psycholog to zawód zaufania publicznego, ale też profesja wymagająca emocjonalnie, intelektualnie i fizycznie. Choć praca psychologa kojarzy się głównie z rozmowami w gabinecie, to niesie za sobą bardzo konkretne zagrożenia – i właśnie o tym dziś porozmawiamy.
Z tego artykułu dowiesz się:
-
na czym polega ocena ryzyka zawodowego w pracy psychologa,
-
jakie są zagrożenia i ryzyko zawodowe (psycholog w codziennej pracy)
-
oraz jak powinno wyglądać dobre BHP dla psychologa.
Najpierw jednak wprowadzimy Was trochę w temat samej pracy psychologa, czyli opisu stanowiska oraz głównych zadań.
Opis stanowiska
Psycholog zajmuje się badaniem i analizą procesów psychicznych oraz ludzkich zachowań – zarówno indywidualnych, jak i grupowych. Wykorzystuje zdobytą wiedzę, by wspierać jednostki i grupy w lepszym funkcjonowaniu społecznym oraz w rozwoju osobistym, edukacyjnym i zawodowym. Prowadzi działania profilaktyczne i terapeutyczne wobec osób doświadczających trudności o podłożu psychicznym lub somatycznym. Diagnozuje wpływ czynników genetycznych i środowiskowych (np. społecznych) na stan psychiczny człowieka. Udziela porad psychologicznych w obszarze kariery zawodowej – pomaga w wyborze zawodu, szkoleniu oraz zatrudnieniu. Wspiera dzieci i młodzież poprzez działania korekcyjno-kompensacyjne, które mają na celu wyrównanie braków rozwojowych, wiedzy, umiejętności i postaw
Zakres obowiązków psychologa (ryzyko zawodowe)
– prowadzenie badań naukowych i rozwijanie teorii w obszarze psychologii ogólnej oraz jej specjalistycznych dziedzin, takich jak psychologia kliniczna, społeczna, pracy, rozwojowa, wychowawcza i ogólna,
– projektowanie i realizacja testów psychologicznych służących ocenie cech psychicznych, fizycznych i intelektualnych – m.in. inteligencji, zdolności i umiejętności,
– analizowanie i interpretowanie wyników badań oraz udzielanie na ich podstawie specjalistycznych wskazówek i porad,
– badanie wpływu uwarunkowań genetycznych oraz czynników społecznych, zawodowych i środowiskowych na sposób myślenia i zachowania ludzi,
– prowadzenie rozmów diagnostycznych, poradnictwa i terapii – zarówno indywidualnie, jak i w grupach (np. treningi interpersonalne),
– współpraca z rodziną pacjenta, instytucjami edukacyjnymi oraz pracodawcami w celu wypracowania najlepszych sposobów rozwiązania problemów,
– analiza zaburzeń osobowości i innych trudności natury emocjonalnej oraz konsultacje z innymi specjalistami,
– tworzenie programów edukacyjnych i szkoleń dotyczących zagadnień psychologicznych,
– prowadzenie warsztatów dla nauczycieli w zakresie pracy z uczniami z trudnościami adaptacyjnymi, problemami szkolnymi, uzależnieniami i innymi problemami społecznymi,
– udział w działalności naukowej i dydaktycznej – w tym przygotowywanie referatów, raportów, publikacji oraz wystąpień na konferencjach i seminariach naukowych.
Już samo pokazanie ilości obowiązków i ich różnorodności wskazuje, że każdy zawód wymaga opracowania oceny ryzyka zawodowego. Psycholog jest odpowiedzialny nie tylko za siebie, ale i za swoich pacjentów.
Obowiązki pracodawcy – co mówi prawo?
Zacznijmy od podstaw. Pracodawca musi:
-
ocenić i udokumentować ryzyko zawodowe,
-
poinformować pracownika o zagrożeniach,
-
i wdrożyć środki zapobiegawcze.
Tak mówi art. 226 Kodeksu pracy, a dodatkowo potwierdza to Rozporządzenie MPiPS o ogólnych przepisach BHP.
Jakie ryzyko zawodowe psycholog ponosi?
Rodzaj zagrożenia |
Przykłady |
Psychospołeczne |
stres, wypalenie zawodowe, presja emocjonalna |
Ergonomiczne |
długie siedzenie, zła postawa, źle ustawiony komputer |
Fizyczne/chemiczne |
zakażenia, zagrożenia fizyczne np. atak pacjenta, czynniki środowiskowe |
Organizacyjne |
nadmiar pacjentów, brak wsparcia, chaos w dokumentacji |
Ocena ryzyka zawodowego pracy psychologa krok po kroku
-
Identyfikacja zagrożeń
-
Ocena np. wg normy PN-N 18002 lub metody PHA.
-
Wprowadzenie środków zapobiegawczych.
-
Stworzenie odpowiedniej dokumentacji przez/z pomocą specjalisty BHP.
Przykład oceny ryzyka zawodowego w pracy psychologa możecie znaleźć pod tym linkiem
Co jeszcze warto wdrożyć?
Rekomendacje BHP:
-
szkolenia z ergonomii i stresu,
-
rotacja zadań i elastyczny czas pracy,
-
wsparcie psychiczne i superwizje,
-
przerwy i limit dziennych sesji,
-
bezpieczne warunki IT do terapii online.
Aktualizacja i monitoring
Ocena ryzyka to nie jednorazowy dokument. Trzeba ją:
-
aktualizować po zmianach, incydentach lub co 2-3 lata,
-
monitorować – analizując absencje, skargi, wskaźniki stresu.
Warto robić to z głową – i z pomocą specjalistów. Jeśli potrzebujesz dowiedzieć się więcej na temat pracy psychologa, zapraszamy tutaj, a jeśli potrzebujesz wsparcia - znajdziesz go tutaj.