PIP - co to takiego i komu podlega?

PIP podlega Sejmowi. Inne organy nadzoru podlegają poszczególnym ministrom i są to: Inspekcja Sanitarna, Urząd Dozoru Technicznego, Wyższy Urząd Górniczy, Urząd Nadzoru Budowlanego i inne, które dotyczą szczególnych rodzajów działalności (np. Inspekcja Drogowa). 

Kto podlega kontroli Państwowej Inspekcji Pracy? 

PIP może kontrolować następujące podmioty: 

1) pracodawców oraz podmioty nie będące pracodawcami i inne jednostki organizacyjne, dla których wykonywana jest jakaś praca przez osoby fizyczne, także takie, które mają założoną własną działalność gospodarczą, 

2) podmioty, które świadczą usługi pośrednictwa pracy, są doradcami personalnymi, doradzają zawodowo oraz takie, które świadczą usługi pracy tymczasowej zgodnie z zapisami w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r., 

3) podmioty, które kierują inne osoby na różnego rodzaju szkolenia w celu nabycia umiejętności praktycznych, np. na różnego rodzaju praktyki absolwenckie, zawodowe, które nie są zatrudnieniem ani pracą zarobkową według zapisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r.

Kiedy może rozpocząć się kontrola u pracodawcy/przedsiębiorcy? Ustawa o PIP pozwala na odbycie kontroli w każdym czasie, niezależnie od pory dnia, świąt, itp. 

Na początku kontroli inspektor pracy jest zobowiązany do okazania legitymacji służbowej oraz imiennego upoważnienia do przeprowadzenia kontroli kontrolowanemu pracodawcy/przedsiębiorcy lub osobie upoważnionej do jego reprezentowania. Osobą kontrolującą jest inspektor wskazany w takowym upoważnieniu. Jeżeli będą obecni inny inspektorzy, którzy będą zajmować się kontrolą, powinni oni także pokazać swoje legitymacje służbowe oraz odrębne upoważnienia do kontroli. Istnieją okoliczności wyjątkowe, kiedy inspektor może przeprowadzić kontrolę tylko na podstawie legitymacji służbowej. Jest tak w sytuacjach, kiedy kontrola jest wymagana natychmiast, np. w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia pracowników pracujących na wysokościach bez zabezpieczeń, w niezabezpieczonych wykopach, itp. Inspektor pracy jest zobowiązany do okazania stosownego upoważnienia po rozpoczęciu kontroli, najpóźniej do 7 dni od dnia rozpoczęcia kontroli.

Ustawowy obowiązek współdziałania z Inspekcją Pracy – co to znaczy? Kontrola PIP

W trakcie kontroli PIP pracodawca/przedsiębiorca jest obowiązany udostępnić inspektorowi wgląd do dokumentów firmowych, dostęp do wszystkich pomieszczeń pracy, zapewnić terminowe udzielanie informacji od pracowników, itp. Powinno się także zapewnić oddzielne pomieszczenie, aby inspektor mógł spokojnie zapoznać się z dokumentacją, porozmawiać z pracownikami i innymi osobami, uzyskać informacje, jakich potrzebuje. Jeśli istnieje taki wymóg w zakładzie pracy lub odzież inspektora mogłaby ulec zniszczeniu lub zabrudzeniu, należy zapewnić inspektorowi odzież roboczą lub środki ochrony indywidualnej. Inspektor pracy w ramach kontroli ma prawo do przesłuchania pracowników obecnych i byłych, osób zatrudnionych na innej podstawie niż stosunek pracy oraz byłych współpracowników. Należy umożliwić inspektorowi taką sposobność. Kontrola jest przeprowadzana w siedzibie pracodawcy/przedsiębiorcy oraz w innych miejscach, gdzie wykonuje się jego zadania lub przechowuje dokumenty finansowe i kadrowe (np. w zewnętrznej firmie księgowej).

Niektóre czynności kontrolne mogą być także wykonane w siedzibie Państwowej Inspekcji Pracy. Na koniec kontroli jest sporządzany protokół. Tworzy go inspektor pracy, który tę kontrolę wykonywał. Pracodawca/przedsiębiorca, który był kontrolowany, nie musi od razu go podpisywać. Należy jednak zrobić adnotację, że się ów protokół otrzymało. Zapisy ustawy o PIP dają prawo podmiotowi kontrolowanemu zgłoszenia zastrzeżeń do protokołu w ciągu 7 dni od dnia jego otrzymania. Owe zastrzeżenia mogą dotyczyć ustaleń dokonanych przez inspektora pracy w czasie kontroli. W przypadku, gdy zastrzeżenia okażą się zasadne, inspektor pracy ma obowiązek zmienić lub uzupełnić wskazane części protokołu. Pomimo odmowy podpisania protokołu przez kontrolowanego pracodawcę/przedsiębiorcę, inspektor pracy ma możliwość zastosowania środków prawnych zgodnie z zapisami ustawy.